Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi
2013 , Vol 56 , Num 3
Subakut sklerozan panensefalitte demiyelinizasyon mekanizması: deneysel bir çalışma
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi 1Pediatri Uzmanı, 2Pediatri Yardımcı Doçenti, 3Pediatri Profesörü
*İletişim: serbeken@gmail.com
Subakut sklerozan panensefalit (SSPE), kızamık virusunun yol açtığı
kronik bir hastalıktır. Patogenezi tam olarak bilinmemekle birlikte hastalık
sürecinde beyinde enflamasyon, nöronal kayıp, gliyozis ve demyelinizasyon
görülür. Demiyelinizasyon, metabolik toksinler, oksidatif zedelenme, antikorkompleman
aracılıklı yıkım gibi çeşitli mekanizmalarla oluşabilir. Bu çalışmada
SSPE'de demiyelinizasyon mekanizması, ve beyin-omurilik sıvısında (BOS)
bulunabilecek çözünür maddelerin (sitokin, antikor, kompleman gibi)
demiyelinizasyonda doğrudan rolünün olup olmadığı araştırıldı. Bu amaçla
hastaların BOS örnekleri erişkin Swiss albino farelere enjekte edilerek
demiyelinizasyona yol açıp açmadıkları incelendi. Farelere SSPE (n=3) ve
kontrol grubu (n=3) hastaların BOS örnekleri kan-beyin engelini bozmak
üzere pertusis toksini ile birlikte intraperitoneal olarak enjekte edildi. Toplam
14 fare, altı gün (n=7) ve 21 gün (n=7) tonusta, hareketlerde bozulma, arka
ayaklarda parezi ya da paralizi açısından izlenerek kontrol edildi. Sürenin
sonunda dekapite edilerek beyinleri ve siyatik sinirleri hematoksilen-eosin
ve miyelin boyası ile morfoloji ve demiyelinizasyon, TUNEL metodu ile
de apoptoz açısından değerlendirildi. İzlemde farelerde herhangi bir klinik
belirti gözlenmedi. Histopatolojik incelemede beyinde yapısal değişiklik,
nöronal dejenerasyon, enflamasyon ve demiyelinizasyon saptanmadı. Siyatik sinirlerde de histolojik bulgular ve miyelinizasyon açısından gruplar arasında fark yoktu. Tüm gruplarda seyrek olarak apoptotik hücreler izlendi. Bu
çalışmada SSPE’li hastaların BOS’da demiyelinizasyona yol açabilen faktörlerin
varlığını destekleyen bulgulara rastlanmadı. SSPE’de demiyelinizasyon, miyelin
yıkımından çok ilerleyen hastalık sürecinde oligodendrositlerin ölümünden
kaynaklanabileceği düşünüldü.
Anahtar Kelimeler :
SSPE, kızamık, demiyelinizasyon, oligodendrosit, histopatoloji.