Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi
2009 , Vol 52 , Num 3
Erken Tunç Çağı İkiztepe topluluğunda stronsiyum-kalsiyum oranı ile sütten kesme yaşının belirlenmesi
Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Doktoru1,Antropoloji Profesörü2,
Bebeklerin beslenmesine giren birçok besin grubunun göreceli
olarak anne sütünden daha yüksek Sr/Ca oranına sahip olması, eski insan
topluluklarında ek besinlerin bebeklerin beslenmesine girişini ve sütten
kesme yaşının belirlenmesini olanaklı kılmaktadır. Bu çalışmada Erken Tunç
Çağı’na tarihlenen İkiztepe topluluğunda sütten kesme süreci bebek, çocuk
ve yetişkinlere ait toplam 90 kemik örneğinin stronsiyum, kalsiyum ve
fosfor element miktarları ICP-MS metodu ile analiz edilerek aydınlatılmaya
çalışılmıştır. Bebek ve çocukların sindirim siteminde kalsiyumun lehine
stronsiyuma karşı gösterilen ayrımcılığın oluşmaması nedeniyle, süt
emen bebeklerde Sr/Ca oranı toplumların en düşük düzeyini gösterir, ek
besinlerin alınmasıyla bu oranda ani bir artış gerçekleşmektedir. Stronsiyuma
karşı sindirim sisteminde gelişen ayrımcılığa bağlı olarak oran düşmekte,
izleyen yaşlarda ise tekrardan yükselişe geçen oran erişkinlerin düzeylerine
ulaşmaktadır. İkiztepe insan iskeletlerinde bebeklerin bir yaşına kadar anne
sütüyle beslendikleri, ek besinlerin giriş yaşının yaklaşık bir olduğu, sütten
kesilme sürecinin ise yaklaşık iki yaşında tamamlandığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler :
İkiztepe, sütten kesme, Sr/Ca oranı, kemik kimyası, Erken Tunç Çağı.