Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi
2008 , Vol 51 , Num 3
Türkiye'de yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde izlenen hipoksik iskemik ensefalopatili olgular, risk faktörleri, insidans ve kısa dönem prognozları
Türk Neonatoloji Derneği Hipoksik İskemik Ensefalopati Çalışma Grubu* Adnan Menderes Üniversitesi, Akdeniz Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Atatürk Üniversitesi, Çukurova Üniversitesi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Ege Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi (İstanbul Tıp Fakültesi), Kocaeli Üniversitesi, Marmara Üniversitesi, Mersin Üniversitesi, Pamukkale Üniversitesi, Trakya Üniversitesi, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakülteleri Yenidoğan Yoğun Bakım Üniteleri**
Hipoksik iskemik ensefalopati (HİE) tanı ve tedavideki ilerlemelere
rağmen, halen yenidoğan yoğun bakım ünitelerinin önemli bir sorunu olmaya
devam etmektedir. Türkiye'nin değişik bölgelerinden toplam 16 üniversite
hastanesinin katıldığı bu prospektif çalışmaya Eylül 2005 ile Eylül 2006 tarihleri
arasında bu merkezlerden HİE tanısı almış zamanında doğmuş 93 bebek katıldı.
Çalışma grubuna alınan tüm olguların annelerinin gebeliğinde özellik gösteren
durumlar, doğum öyküsü, bebeklerin Apgar skorları, kan gazları, ek organ
tutulumu, klinik bulgular, antikonvülsan kullanımı, hastanede kalış süresi
ve çıkış durumu, modifiye Sarnat ve Sarnat evrelendirmesi değerlendirildi.
Hipoksik iskemik ensefalopati sıklığı, aynı merkezde doğan 19857 canlı doğum
içinde binde 2.6, yenidoğan yoğun bakım ünitelerine yatan hastalar içinde
ise %1.2 olarak saptandı. Bebeklerin birinci dakika Apgar skorları ortalama
3.4 ± 2.7, ilk saat içinde bakılan pH değeri ortalama 7.00 ± 0.19 ve baz açıkları
(BE) 14.5 ± 8.1 mEq/L idi. Bebeklerin %67.8'inde ilk yedi günde konvülsiyon
gözlenmişti. Bu çalışmadaki olgular içinde renal tutulum %39.8 ile en sık
görülen organ disfonksiyonu olup, bunu kardiyovasküler sistem ve hepatik
tutulum izliyordu. Sarnat ve Sarnat evrelemesine göre olguların 28'i (%30.1)
Evre I, 36'sı (%38.7) Evre II, 29'u (%31.2) Evre III olarak değerlendirilmişti.
Tüm olguların hastanede yatış süreleri ortalama 15.5 ± 18.5 gün idi. Olguların
21'i (%22.6) eksitus olmuştu. Evreler arasında mortalite açısından önemli
istatistiksel farklılık saptandı (p<0.001). Bu sonuçlar çalışmaya katılan
merkezlerde HİE insidansının düşük olduğunu, fakat mortalite oranının yüksek
olduğunu göstermektedir. Ancak çalışma sadece üniversite hastanelerinde
yapıldığı için Sağlık Bakanlığı'na bağlı hastanelerinin de katılacağı, daha fazla
sayıda hastanın irdelenebileceği başka bir çalışmada daha doğru bir oranın
belirlenmesi mümkün olacaktır.
Anahtar Kelimeler :
hipoksik iskemik ensefalopati, risk faktörleri, insidans, prognoz, Türkiye.hypoxic ischemic encephalopathy, risk factors, incidence, prognosis, Turkey.