Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi
2022 , Vol 65 , Num 1
COVID-19 pandemisinin hiperfenilalaninemi taraması başvurularına etkileri
1 Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Pediatri Uzmanı, Ankara2 Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Pediatri Doktora Öğretim Üyesi, Ankara
3 Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Pediatri Profesörü, Ankara
4 Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Emekli Pediatri Profesörü, Ankara Fenilketonüri, ülkemizde sık görülen, erken yakalandığında tedavi edilebilen ve fenilalanin biyobelirteci sayesinde kolaylıkla taranabilen bir kalıtsal metabolik hastalık olduğundan Ulusal Yenidoğan Tarama Programı (UYTP) kapsamında yer alır. Koronavirus hastalığı 2019 (COVID-19) pandemisinin sağlık hizmetlerinde birçok aksaklığa yol açması nedeniyle bu çalışma, pandeminin ülkemizdeki fenilketonüri taramasına olası etkilerini araştırmak üzere planlandı. Ülkemizde ilk COVID-19 vakasının görüldüğü 11 Mart 2020`nin bir sene öncesi ve sonrasında, bölümümüze UYTP`den fenilalanin yüksekliği ile yönlendirilen hastaların kayıtları retrospektif olarak incelendi. Çoklu değişkenli analizde, hastaneye ilk başvuru gününü etkileyen bağımsız değişkenlerin hastanın doğduğu bölge ve fenilalanin düzeyi olduğu, ancak bu ve diğer parametrelerin pandemiden istatistiksel olarak anlamlı ölçüde etkilenmediği görüldü. Sağlık sistemindeki aksaklıklara rağmen COVID-19 pandemisinin yenidoğan fenilketonüri taramasını etkilediğine yönelik bulgu saptanamamıştır, ancak veriler merkezimizle sınırlı olup ülkedeki etkileri çok merkezli çalışmalar ile değerlendirilmelidir. Anahtar Kelimeler : ulusal yenidoğan taraması, pandemi, hiperfenilalaninemi