Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi
2018 , Vol 61 , Num 3-4
Sābit b. Ḳurra`nın Kitābu`ẕ-Ẕaḫīre fī ʿİlmi`ṭ-Ṭıbb adlı eserinde çocukların korunması üzerine
1 Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Profesörü, Ankara, Türkiye
Bu çalışmada Sābit b. Ḳurra`nın Kitābu`ẕ-Ẕaḫīre fī ʿİlmi`ṭ-Ṭıbb adlı eserinde
bulunan çocukların korunması ile ilgili bilgileri sunmak ve tıp tarihi ışığında
tartışmak amaçlanmıştır. Bunun için esas olarak Kitābu`ẕ-Ẕaḫīre fī ʿİlmi`ṭ-Ṭıbb`ın
Dr. G. Sobhy tarafından hazırlanmış ve 1928 yılında Kahire`de Maṭbaʿatu`lĀmīriyye`de
basılmış bir nüshası üzerinde çalışılmış, İstanbul Süleymaniye
Yazma Eser Kütüphanesi, Şehit Ali Paşa Koleksiyonu, no. 2028`de bulunan
yazma bir nüshası ile karşılaştırılmıştır. Kitap 31 bölümden oluşmaktadır ve
ilk bölümü `sağlığın korunması` üzerinedir. Bu bölümde `çocuğun korunması`
alt başlığını taşıyan kısım, Arapçadan Türkçeye çevrilmiş ve yazının bulgular
kısmında sunulmuştur. Bu kısımdaki bilgiler Bergamalı Galenus`un De Sanitate
Tuenda, Bergamalı Oribasius`un Synopsis ve Aeginalı Paulus`un Epitome adlı
eserinde yer alan bilgilerle karşılaştırılmıştır. Kitābu`ẕ-Ẕaḫīre fī ʿİlmi`ṭ-Ṭıbb`ın
çocukların korunması ile ilgili bilgilerin oldukça kısa olduğu ve bu kısmın
adıyla uyumlu olarak çocuk hastalıklarına hiç yer verilmediği görülmüştür. Bu
kısımdaki bilgilerin ana kaynağının Galenus`un De Sanitate Tuenda adlı eseri
olduğu fark edilmiştir.
Anahtar Kelimeler :
Sabit b. Kurra, Kitābu`ẕ-Ẕaḫīre fī ʿİlmi`ṭ-Ṭıbb, çocuk sağlığı ve hastalıkları, tıp tarihi