Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2013 , Vol 56 , Num 4
Şair ve Hekim Ahmedî’nin Tervîhü’l-Ervâh adlı tıbbî mesnevîsinde çocukların sağlığının korunması üzerine
*Ahmet Acıduman
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Doçenti İletişim: aciduman@medicine.ankara.edu.tr On dördüncü yüzyılda Anadolu’da yetişmiş en ünlü şair olarak kabul edilen Ahmedî Tervîhü’l-Ervâh adıyla tıp üzerine mesnevî tarzında manzum bir eser yazmıştır. Yıldırım Bâyezid’in oğlu Emir Süleyman Çelebi’nin adına ve Enmûzec, Mûcez ve Hâvî gibi tıp kitaplarından yararlanılarak yazılan bu eserde çocuk sağlığı üzerine bir bölüm saptanmıştır. Tervîhü’l-Ervâh’ın Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Ayasofya Koleksiyonu, No: 3595’de yer alan nüshasının Ankara Milli Kütüphane’de bulunan 06 Mf 1994 A 653 numaralı mikrofilmi incelenmiş; ilgili bölümün çevriyazısı yapılmış ve değerlendirilmiştir. Tervîhü’l-Ervâh’da çocukların tedbiri hakkında yazılan bölüm gebeliğin oluşumuyla başlamaktadır. İlk bölümde gebe bir kadın için yapılması gerekenler, ikinci kısımda doğum eyleminde ortaya çıkacak sorunların çözümü için yapılacaklar, üçüncü bölümde dâyede yani sütannede olması gereken özellikler, dördüncü bölümde bebeğin kundaktan çıkıp beşiğe girdiğinde yapılması gerekenler anlatılmaktadır. Ahmedî’nin döneminin tıp uygulamalarına temel olan humoral paradigmaya göre eserini kaleme aldığı, gebelikten başlayarak doğumu izleyen dönemde çocukların sağlığının korunması konusunda önerdiklerinin de bu kapsamda ele alındığı görülmektedir. Ahmedî’nin Türkçe olarak yazdığı manzum eserinde, çocuk sağlığının korunması ile ilgili bir bölüm kaleme alması, Türk tıp tarihi adına olumlu ve önemli bir yaklaşım olarak değerlendirilebilir. Anahtar Kelimeler : şair ve hekim Ahmedi, Tervihü’l-Ervah, çocuk sağlığı, tıp tarihi.
Copyright © 2016 cshd.org.tr